ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Κέρκυρα 28/12/2012
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & Αρ. Πρωτ. 27
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
4Η ΥΠΕ Πελ/σου- Δυτικής Ελλάδος
και Ιονίων Νήσων
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
e-mail: kenpsu@otenet.gr
Τηλ: 26610-44309
fax: 26610-48871
Καποδιστρίου & Μουστοξύδου
49100 ΚΕΡΚΥΡΑ
ΜΕΙΖΩΝΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ: Η ΔΙΑΦΥΛΑΞΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Το απερχόμενο Επιστημονικό Συμβούλιο του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Κέρκυρας συνήλθε σήμερα στην ακροτελεύτια συνεδρίασή του αφού όπως είναι γνωστό και ο ίδιος ο Οργανισμός του Ψυχιατρείου τελεί υπό διαδικασίες κατάργησης σύμφωνα με τον εφαρμοστικό νόμο «Περί συγχωνεύσεως των Νοσοκομειακών Οργανισμών». Η κατάργηση βέβαια του Ψυχιατρείου ήταν και στους πρωταρχικούς στόχους της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης, στόχους που το ΥΥΚΑ προεκτείνει όμως σήμερα και στον πολλαπλών απαιτήσεων στόχο της ενσωμάτωσης των νέων υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στις υπηρεσίες Γενικής Υγείας.
Το Επιστημονικό Συμβούλιο τη στιγμή ολοκλήρωσης του μεγάλου και ιστορικού κύκλου του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Κέρκυρας που σηματοδοτεί και την υιοθέτηση των σύγχρονων αντιλήψεων για την οργάνωση των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, κρίνει απαραίτητο να διατυπώσει ορισμένες εκτιμήσεις αλλά και να επισημάνει τα προβλήματα που συνδέονται με τις εν εξελίξει σήμερα διαδικασίες ενσωμάτωσης των νέων υπηρεσιών στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας.
Εκτιμάται κατ αρχήν, ότι η εικοσιπενταετής προσπάθεια μετασχηματισμού του Ψυχιατρείου σε σύγχρονες υπηρεσίες κατάφερε να πετύχει πολύ σημαντικούς στόχους, έχοντας αναπτύξει και θέσει σε λειτουργία ένα εναλλακτικό προς το Ψυχιατρείο, άρτιο και ισορροπημένο στις τρεις βαθμίδες Δίκτυο Παροχής Φροντίδας που είναι ικανό να ανταποκρίνεται σε όλο το φάσμα των ψυχιατρικών και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων ολόκληρου του ηλικιακού φάσματος (Ιατροπαιδαγωγικές Υπηρεσίες για παιδιά και εφήβους). Οι νέες αυτές υπηρεσίες θεμελιώνουν τη δράση τους σε μία αντίληψη που δίνει έμφαση στην υποκειμενική και ανθρώπινη διάσταση του ψυχικού προβλήματος και αντιμετωπίζουν τον ασθενή μέσω μίας ολιστικής προσέγγισης και σε ένα πλαίσιο μακρόπνοης θεραπευτικής συνέχειας όταν αυτό απαιτείται.
Από τη σκοπιά μίας αντίληψης που θέλει να είναι συνεπής με την οργάνωση της φροντίδας στο μοντέλο της Δημόσιας Υγείας εκτιμάται ότι, η περίπτωση της Κέρκυρας μαζί με αυτές της Πέτρας Ολύμπου, των Χανίων και της Τρίπολης, αντιπροσωπεύουν θετικά παραδείγματα Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης στη χώρα μας και αποδεικνύουν ότι η Δημόσια Υγεία, υπό κανονικές συνθήκες, μπορεί να επενδύει σε ανθρώπινο δυναμικό, να αξιοποιεί σωστά ευρωπαϊκούς και κρατικούς πόρους και να λειτουργεί υπηρεσίες με καλές προδιαγραφές.
Η «επιλογή» του Υ.Υ.Κ.Α. για την ενσωμάτωση της Ψυχικής Υγείας στην Γενική Υγεία, μπορεί να αποτελεί μεν μία ενέργεια που από επιστημονική και επιστημολογική άποψη κινείται σε σωστή κατεύθυνση, όμως η ενσωμάτωση αυτή (Βλέπε έκθεση Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 2003) «απαιτεί έναν στρατηγικό σχεδιασμό που θα περιλαμβάνει την λεπτομερή μελέτη του τρόπου ενσωμάτωσης όπου περιγράφονται οι Διοικητικο- οργανωτικές αλλαγές, ο καθορισμός αρμοδιοτήτων, ο τρόπος χρηματοδότησης, και κυρίως αντίστοιχες ενσωματώσεις ανά Βαθμίδα Υπηρεσιών Υγείας».
Στην Κέρκυρα οι διαδικασίες ενσωμάτωσης των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας στο Γενικό Νοσοκομείο, ξεκίνησαν προ εξαμήνου περίπου, χωρίς όμως κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες από το Υ.Υ.Κ.Α., παρότι το ίδιο το Υπουργείο έχει πλήρη επίγνωση και αναγνωρίζει το διατρεχόμενο διαχειριστικό κίνδυνο και την περιπλοκότητα του εγχειρήματος. Οι υποσχέσεις της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας περί διαμόρφωσης ενός διακριτού πλαισίου λειτουργίας των υπό ενσωμάτωση Υπηρεσιών (Βλέπε σύσκεψη με την Υφυπουργό Κα Φ. Σκοπούλη, Ιούλιος 2012) απλώς, δεν έχουν εκπληρωθεί.
Εκ των πραγμάτων γιαυτό σήμερα, τα τοπικά στελέχη του ενιαίου πλέον Νοσοκομειακού Οργανισμού καλούνται να «εφεύρουν» τα κατάλληλα εκείνα διοικητικά – διαχειριστικά εργαλεία μίας «συγχωνευμένης» λειτουργίας ικανής να ρυθμίζει τον αναπόφευκτο ανταγωνισμό των Πρωτοβάθμιων και των Δευτεροβάθμιων αναγκών περίθαλψης έτσι ώστε να μην ελλοχεύει ο αντικειμενικά αυξημένος κίνδυνος της αποδόμησης των Πρωτοβάθμιων και Κοινοτικών που στον ανταγωνισμό αυτό είναι εκείνες που υποχρεωτικά και «λογικά» υποκύπτουν απέναντι στον οξύ και επείγοντα χαρακτήρα των Δευτεροβάθμιων αναγκών.
Η διεθνής εμπειρία αναγνωρίζοντας αυτή την θεσμική διοικητική ασυμβατότητα, έχει καθιερώσει, με διαφορετικές παραλλαγές σε κάθε χώρα, ξεχωριστά μοντέλα διοίκησης για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια διαχείριση Υπηρεσιών Υγείας.
Επειδή όμως εδώ έτσι έχουν σήμερα τα πράγματα, και προκειμένου να επιτευχθεί ο κοινός στόχος, μιας όσο το δυνατόν εύρυθμης «συγχωνευμένης» λειτουργίας, κρίνεται απαραίτητος ένας βασικός σχεδιασμός, η ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, η θέσπιση κανονισμών και κυρίως η υιοθέτηση ενός πολιτισμού συνεργασίας ώστε να μεθοδευθεί “ex novo” το εγχείρημα της ενσωμάτωσης αφού δεν διαθέτει δυστυχώς ανάλογα προηγούμενα παραδείγματα αναφοράς.
Ένα επί μέρους, αλλά εξαιρετικής σημασίας ζήτημα στο οποίο το Επιστημονικό Συμβούλιο πιστεύει ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή αφορά σε πρόσφατες αποφάσεις σχετικές με την χρήση της υποδομής των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας αλλά και σε αποφάσεις σχετικές με την παραχώρηση στοιχείων τα οποία συνδέονται με την ιστορική και επιστημονική παράδοση και συμβολίζουν τον ίδιο το θεσμό του πρώην Ψυχιατρείου. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η άμεση αναθεώρηση αποφάσεων που δεν αποτελούν την πλέον ενδεδειγμένη λύση και ελήφθησαν προφανώς λόγω και της έλλειψης ενός αρχικού σχεδιασμού.
Ως Πολύτιμο Κεφάλαιο αξιολογείται το Μουσείο και το Αρχείο του πρώην ψυχιατρείου που νοηματοδοτούν τη συνέχεια ανάμεσα στη σημαντική παράδοση του Ψυχιατρείου και τη σημαντικότητα που υπόσχονται να έχουν στη νέα εποχή οι νεοσύστατες υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Στη συνείδηση και στις προθέσεις όλων των επαγγελματιών υπάρχει γιαυτό υπενδεδυμένο μέγιστο ενδιαφέρον για τη διαφύλαξη και την αξιοποίησή τους ως σύμφυτων και αναπόσπαστων θεσμικών στοιχείων στο πλαίσιο του ενιαίου οργανισμού.
Το ενδιαφέρον για τη διαφύλαξη και την αξιοποίηση είχε ήδη εκδηλωθεί έμπρακτα στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν με προτάσεις του Επιστημονικού Συμβουλίου και αποφάσεις προηγούμενων Διοικήσεων όπως αυτές του Σ. Ράλλη και του Τ. Γκιάτη, διοικήσεις οι οποίες μερίμνησαν, διέσωσαν και προέβαλαν τόσο το Μουσείο του Ψυχιατρείου όσο και το ιστορικό του Αρχείο. Το Αρχείο αποκαταστάθηκε και ψηφιοποιήθηκε σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχειονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου μέσω μίας επιστημονικής αρχειοθέτησης, δημοσιεύθηκε, παρουσιάσθηκε σε επιστημονικά συνέδρια και είναι διαθέσιμο ως πηγή μελέτης και έρευνας. Δεδομένου του επιδημιολογικού ενδιαφέροντος του Αρχείου και των επιδημιολογικών δεδομένων που έχει απόλυτη ανάγκη η Κοινοτική Ψυχιατρική, οι πρώτοι που καλούνται «υποχρεωτικά» να δουλέψουν πάνω στο αρχειακό υλικό είναι οι ίδιοι επαγγελματίες των υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για τους οποίους το Αρχείο αποτελεί γιαυτό ένα πολύτιμο εργαλείο γιαυτό είναι παράλογο και να παραχωρηθεί σε τρίτους. Η παραχώρηση ιδιαίτερα του Αρχείου πέρα από ένα επιστημονικό, και ηθικό ζήτημα, εγείρει και ζητήματα νομικού χαρακτήρα άλλωστε ο εφαρμοστικός νόμος 4052 (ΦΕΚ 41/01-03-2012) σε κανένα σημείο του δεν αναφέρεται σε παραχωρήσεις οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου ή επιστημονικού υλικού σε τρίτους φορείς πέραν των δύο υπο συγχώνευση οργανισμών.
Η Επιστημονική Κοινότητα του πρώην Ψυχιατρείου που διαχρονικά προώθησε τους στόχους της Μεταρρύθμισης στην Κέρκυρα πιστεύει στην προοπτική καθιέρωσης των Νέων Υπηρεσιών, στη δυνατότητά τους να κατέχουν μία ξεχωριστή θέση στο χάρτη ψυχικής υγείας της χώρας μας, παράγοντας Τεκμηριωμένη Ψυχιατρική και γιαυτό στην ικανότητά τους στο πλαίσιο του ενιαίου Οργανισμού, να διαφυλάττουν και να αξιοποιούν καλύτερα από κάθε άλλο φορέα το επιστημονικό και ιστορικό κεφάλαιο του πρώην Ψυχιατρείου.
Το Επιστημονικό Συμβούλιο εκτιμά τέλος ότι οι Διοικήσεις, το προσωπικό του Ψυχιατρείου αλλά και η ευαισθησία της κοινωνίας της Κέρκυρας απέναντι στις αλλαγές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη μεταρρύθμιση του Ψυχιατρείου, ενός Θεσμού που ξεκίνησε να λειτουργεί στην Κέρκυρα το 1838, ως νεωτερικός αλλά που απαιτήθηκε στην πορεία η γνώση που προήλθε από τρείς ψυχιατρικές «επαναστάσεις» μέσω της Ψυχανάλυσης, της Ψυχοφαρμακολογίας και της Κοινοτικής ψυχιατρικής για να αναγεννηθεί στην σημερινή του μορφή ως ένα σύγχρονο Δίκτυο Ψυχικής Υγείας.
Η ικανοποίηση των Κερκυραίων που γνωρίζουν αυτές τις υπηρεσίες, τις επισκέπτονται και τις χρησιμοποιούν καθημερινά επιβεβαιώνει την αποδοχή, την εγκυρότητά, την αποδοτικότητά τους και την εμβέλειά τους κατά του στιγματισμού.
Κρίνεται γιαυτό Μείζωνος Επιστημονικής και Κοινωνικής σημασίας η Διαφύλαξη τους ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία της σοβαρής οικονομικής ύφεσης όπου επιβάλλεται η ενδυνάμωση των θεσμών ψυχοκοινωνικής στήριξης.
Η προοπτική τους ανατίθεται πλέον και εξαρτάται διοικητικά από το διάδοχο φορέα διαχείρισής τους, το Γενικό Νοσοκομείο. Ευχή των μελών του απερχόμενου Επιστημονικού Συμβουλίου και όλων των επαγγελματιών ψυχικής υγείας είναι, ο φορέας αυτός να φανεί αντάξιος του ιστορικού ρόλου που επιφορτίζεται.
Κέρκυρα 28/ 12/ 2012 Για το Επιστημονικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Ανδρέας Κατσαρός
Τα Μέλη:
Χαβιάρας Ζαννής
Μίχα Ρωξάνα
Μίαρη Αικατερίνη
Σταμούλη Βασιλική
Νεράντζη Μαρία
Αυθίνου Αικατερίνη
Αργίτης Πέτρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου